Kazakistan'da neler oluyor? Türk Devlet Teşkilatı'na karşı ayaklanma! Fransızlardan dikkat çeken analiz
DÜNYAA Haber
Giriş Tarihi: 06.01.2022 Güncelleme Tarihi: 06.01.2022
Dünya gözünü Kazakistan'a çevirdi. Ülkede başlayan halk ayaklanması, iç savaş tedirginliğine neden oluyor. Akaryakıt fiyatlarına yapılan zamla başlayan gösteriler kontrolden çıktı. Hükümetin istifasına yol açan protesto dalgası Kazakistan'ı alt üst etti, ülkenin en büyük şehri ve eski başkenti Almatı'da gerçekleşen çatışmalarda silah sesleri duyuluyor. Fransız basını aniden gelişen olaylar için dikkat çeken bir analiz yaptı. Türkiye ile yakın ilişki yürüten Kazakistan'ın, Türk Devlet Teşkilatı'nı geliştirme çabasına karşı yapılan bir operasyon yorumu yapıldı. Kazakistan'daki geniş çaplı protestolar, Rusya'nın devreye girmesiyle yeni bir boyut kazandı. Rusya'nın başını çektiği ülkeler, Kazakistan'a asker gönderdi. Öte yandan son dakika haberine göre; Türk Devletleri Teşkilatı "Kazakistan Hükümetine ve halkına ihtiyaç duyabilecekleri desteği vermeye hazır olduğumuzu beyan ediyoruz" ifadelerini kullandı. A Haber Dış Haberler Editörü Elif Saatçıoğlu canlı yayında yaşananları ve son gelişmeleri anlattı. A News Haber Koordinatörü Orhan Sali ve Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Toğrul İsmayıl, konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Kazakistan'da akaryakıt fiyatlarına yapılan zam ülkede geniş çaplı protestolara yol açarken, Başbakan Askar Mamin hükümeti istifa etti.
Kazakistan'da göstericilere silah dağıtılıyor
Sosyal medyada paylaşılan görüntüde, protestolarla ilgili tehlikeli ayrıntı ortaya çıktı.
Kazakistan'da, akaryakıt fiyatlarına yapılan zamla başlayan ve hükümetin istifasına neden olan gösteriler devam ediyor.
Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşanırken, polis ile askeri araçları ateşe veren ve devlet binalarına giren protestoculara, güvenlik güçleri müdahalede bulundu.
YABANCI PROVOKATÖRLERE SUÇLAMA
Hükümetin istifasını kabul eden Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkesinde yaşanan manzaralar nedeniyle "yabancı provokatörlere" işaret etti.
Öte yandan Almatı kentinde çıkan olaylarda, kamu binalarını ele geçirmeye çalışan onlarca protestocu ise hayatını kaybetti.
Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, şiddet görüntülerine sahne olan protestolarda "yabancı provokatörleri" suçladı.
A Haber Dış Haberler Editörü Elif Saatçıoğlu, yaşananları ve son gelişmeleri anlattı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, protestocuların "haydutlardan oluştuğunu" dile getirdi. Yaşananların finans desteğiyle motive olan komplocuların dikkatlice hazırladığı bir plan olduğunu anlattı.
Tokayev, ülkenin farklı kentlerine yayılan hükümet karşıtı protestoların ardından halka seslendi. Meselenin ülkenin güvenliği ile ilgili olduğunu söyledi.
Kazakistan Cumhurbaşkanı, Rusya ve beş eski Sovyet ülkesinin üye olduğu NATO benzeri bir örgüt olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün devlet başkanlarına, "Terör tehdidine karşı yardım etmeleri için talep gönderdiğini" duyurdu.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da, ittifakın "kısıtlı bir süre için" barış gücü gönderebileceğini belirtti.
Diğer yandan ülkenin tamamında 19 Ocak'a kadar ilan edilen olağanüstü hal gereği, gece sokağa çıkma yasağı yürürlüğe girdi. Almatı ve Aktau'da ise uçak seferleri durduruldu. Protestolarda şimdiye kadar 317 polis ve asker dahil olmak üzere yüzlerce insan yaralandı. Güvenlik güçlerinden ise 8'i hayatını kaybetti.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Price, Joe Biden yönetiminin Kazakistan'daki olayları yakından takip ettiğini belirtti. 'Sükunet' ve 'anayasal kurumlara saygı' çağrısı yaptı.
A News Haber Koordinatörü Orhan Sali ve Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Toğrul İsmayıl, konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
İsmayıl, "Olayların böyle patlak vermesi patlak vermesi tesadüf değil. Bu hareketin başında kimler var? Gözüken o ki oldukça karmaşık farklı gruplar bir araya geldiler. Gözüken o ki şu anda kazançlı çıkan Rusya Federasyonu." ifadelerini kullandı.
KAZAKİSTAN'I KİMLER KARIŞTIRDI?
"KAZAKİSTAN, İHA'LAR SATIN ALDI"
Fransız basınında Le Monde gazetesi, Kazakistan'daki olayların, bu ülkenin Türkiye ile ilerleme kaydettiği bir dönemde yaşandığına dikkat çekti.
İki ülke arasında stratejik yakınlaşmanın olduğu belirtilerek, "Kazakistan, 2021'de bir NATO ülkesi olan Türkiye'den insansız hava araçları ve silah satın aldı." denildi.
"TÜRKİYE İLE DİLSEL VE KÜLTÜREL YAKINLIĞA SAHİPLER"
Türkiye'nin Türk Devletleri Teşkilatı'nı (OET) geliştirmek için çaba gösterdiği, Orta Asya ve Kafkaslar'da 5 ülkenin yeniden bir araya getirildiğine vurgu yapılarak şunlar aktarıldı:
"Bu ülkeler, Türkiye ile büyük bir dilsel ve kültürel yakınlığa sahip ve nüfuslarının büyük çoğunluğu İslam dinini benimsiyor. Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Mart 2021'de OET Zirvesi'ndeki konuşmasında, 'Hedefimiz, Türk dünyasını 21'inci yüzyılın en önemli ekonomik, kültürel ve insani bölgelerinden biri yapmak' dedi."
"TÜRKİYE, KİLİT OYUNCU OLDUĞUNU GÖSTERDİ"
Kazak siyaset bilimci Dossym Satpaiev'in, "Türkiye, 2020'de Dağlık Karabağ çatışmasında kilit bir oyuncu olduğunu gösterdi ve OET üyelerinin gözünde güçlü argümanları var. Artık her şey iki unsur etrafında dönüyor: ekonomi ve güvenlik." şeklindeki görüşleri paylaşıldı.
Dünyanın kilitlendiği Orta Asya ülkesi Kazakistan'daki geniş çaplı protestolar, Rusya'nın devreye girmesiyle yeni bir boyut kazandı. Rusya'nın başını çektiği ülkeler, Kazakistan'a asker gönderdi.
İnternete erişimin kesildiği Kazakistan'da göstericiler, ilan edilen Olağanüstü Hal'e karşın Pazartesi günü Almatı'daki belediye binasını ve havalimanını bastı. Sokaklardan 'İhtiyarlar dışarı' ve 'Hükümet istifa' sloganları yükseldi.
Kaosun büyümesi üzerine Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Rusya'dan ve NATO benzeri bir organizasyon olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nden (CSTO) yardım istedi.
Kazak lider Tokayev, televizyonlardan canlı yayınlanan açıklamasında Rusya ve beş eski Sovyet ülkesinin üye olduğu CSTO devlet başkanlarına 'terör tehdidine karşı yardım etmeleri için talep gönderdiğini' duyurdu.
Tokayev'in yardım talebine CSTO'dan hemen yanıt geldi, Agence France-Presse (AFP) haber ajansı Rusya ve müttefiklerinin Kazakistan'a ilk askerlerini gönderdiğini bildiriyor.
Açıklamayı, Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova yaptı.
TÜRK DEVLET TEŞKİLATI'NDAN İLK AÇIKLAMA
Türk Devletleri Teşkilatından yapılan açıklamada, "Türk Devletleri Teşkilatı üye ülkeleri, Kazakistan'daki son olaylar ışığında, Kazakistan'da barış ve istikrara verdiğimiz önemi vurguluyor ve üye ülkemiz Kazakistan'la güçlü dayanışmamızı ifade ediyoruz." denildi.
Kazak halkının sağduyusu ve normale dönme arzusuna güvenlerini vurgulayan teşkilat üye ülkeleri, "Kazak yetkililerin barışçıl bir şekilde gerginliğin giderilmesi, düzen ve sükunetin yeniden tesis edilmesi kapasitesine sahip olduğuna inanıyoruz. Kazakistan hükümetine ve halkına ihtiyaç duyabilecekleri desteği vermeye hazır olduğumuzu beyan ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Açıklamada ayrıca olaylarda hayatını kaybedenler için taziye, yaralılar için acil şifa mesajı da yer aldı.
Kazakistan, Türk Devletleri Teşkilatının Azerbaycan, Türkiye, Kırgızistan ve Özbekistan'la birlikte 5 üyesi arasında yer alıyor.
Teşkilatın gözlemci üyeleri arasında ise Türkmenistan ve Macaristan bulunuyor.
Türk Konseyi adıyla 2009'da kurulan örgüt, şu anki adını ise Kasım 2021'de Türkiye'de yapılan zirvede aldı.
AK PARTİ SÖZCÜSÜ ÖMER ÇELİK'TEN DİKKAT ÇEKEN KAZAKİSTAN SÖZLERİ
Ayaklanmanın yaşandığı Kazakistan'da olaylar sürüyor. AK Parti sözcüsü Ömer Çelik sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada "Kazakistan'daki can kayıplarından büyük üzüntü duyuyoruz. Tüm #Kazakistan halkının güven içinde olması en büyük temennimizdir. Kazakistan'ın normale dönmesi en çok Türkiye'yi sevindirecektir.Daima dost ve kardeş #Kazakistan'ın yanındayız. Bugünlerin atlatılması, Kazakistan'ın her bakımdan huzurlu ve güçlü olması en büyük temennimizdir. Kazakistan halkı büyük bir halktır. Bugünleri sağduyulu şekilde atlatacak basirete sahiptir." ifadelerini kullandı.
Son dakika: Türkiye'den Rusya ile kritik Kazakistan görüşmesi
Giriş Tarihi: 06.01.2022 Güncelleme Tarihi: 06.01.2022
Son dakika haberleri... Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede, ikili ilişkiler, NATO Rusya Konseyi toplantısı, Kazakistan, Bosna Hersek ve Kafkaslar'daki güncel gelişmeler ele alındı. AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım ise yaptığı açıklamada, "Kazakistan’da bugünlerde yaşanan olayların ülkenin barış ve istikrarına zarar vermeyecek şekilde sonlanması en önemli beklentimizdir. Türk Devletleri Teşkilatı Aksakalları olarak kardeş Kazakistan ile güçlü dayanışmamızı belirtmek isteriz." dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede, ikili ilişkiler, NATO Rusya Konseyi toplantısı, Kazakistan, Bosna Hersek ve Kafkaslar'daki güncel gelişmeler ele alındı.
BAKANLIK AÇIKLAMA YAPTI
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bugün bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiştir. Görüşmede, ikili ilişkiler, NATO Rusya Konseyi toplantısı, Kazakistan, Bosna Hersek ve Kafkaslar'daki güncel gelişmeler ele alınmıştır" denildi.
BİNALİ YILDIRIM'DAN MESAJ
AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım yaptığı açıklamada, "Kazakistan'da bugünlerde yaşanan olayların ülkenin barış ve istikrarına zarar vermeyecek şekilde sonlanması en önemli beklentimizdir. Türk Devletleri Teşkilatı Aksakalları olarak kardeş Kazakistan ile güçlü dayanışmamızı belirtmek isteriz." dedi.
KAZAKİSTAN'DA NELER OLUYOR?
Kazakistan'da akaryakıt fiyatlarına yapılan zam ülkede geniş çaplı protestolara yol açarken, Başbakan Askar Mamin hükümeti istifa etti.
Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, şiddet görüntülerine sahne olan protestolarda "yabancı provokatörleri" suçladı.
"KAZAKİSTAN, İHA'LAR SATIN ALDI"
Fransız basınında Le Monde gazetesi, Kazakistan'daki olayların, bu ülkenin Türkiye ile ilerleme kaydettiği bir dönemde yaşandığına dikkat çekti.
İki ülke arasında stratejik yakınlaşmanın olduğu belirtilerek, "Kazakistan, 2021'de bir NATO ülkesi olan Türkiye'den insansız hava araçları ve silah satın aldı." denildi.
"TÜRKİYE İLE DİLSEL VE KÜLTÜREL YAKINLIĞA SAHİPLER"
Türkiye'nin Türk Devletleri Teşkilatı'nı (OET) geliştirmek için çaba gösterdiği, Orta Asya ve Kafkaslar'da 5 ülkenin yeniden bir araya getirildiğine vurgu yapılarak şunlar aktarıldı:
"Bu ülkeler, Türkiye ile büyük bir dilsel ve kültürel yakınlığa sahip ve nüfuslarının büyük çoğunluğu İslam dinini benimsiyor. Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Mart 2021'de OET Zirvesi'ndeki konuşmasında, 'Hedefimiz, Türk dünyasını 21'inci yüzyılın en önemli ekonomik, kültürel ve insani bölgelerinden biri yapmak' dedi."
"TÜRKİYE, KİLİT OYUNCU OLDUĞUNU GÖSTERDİ"
Kazak siyaset bilimci Dossym Satpaiev'in, "Türkiye, 2020'de Dağlık Karabağ çatışmasında kilit bir oyuncu olduğunu gösterdi ve OET üyelerinin gözünde güçlü argümanları var. Artık her şey iki unsur etrafında dönüyor: ekonomi ve güvenlik." şeklindeki görüşleri paylaşıldı.
Dünyanın kilitlendiği Orta Asya ülkesi Kazakistan'daki geniş çaplı protestolar, Rusya'nın devreye girmesiyle yeni bir boyut kazandı. Rusya'nın başını çektiği ülkeler, Kazakistan'a asker gönderdi.
İnternete erişimin kesildiği Kazakistan'da göstericiler, ilan edilen Olağanüstü Hal'e karşın Pazartesi günü Almatı'daki belediye binasını ve havalimanını bastı. Sokaklardan 'İhtiyarlar dışarı' ve 'Hükümet istifa' sloganları yükseldi.
Kaosun büyümesi üzerine Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Rusya'dan ve NATO benzeri bir organizasyon olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nden (CSTO) yardım istedi.
Kazak lider Tokayev, televizyonlardan canlı yayınlanan açıklamasında Rusya ve beş eski Sovyet ülkesinin üye olduğu CSTO devlet başkanlarına 'terör tehdidine karşı yardım etmeleri için talep gönderdiğini' duyurdu.
Tokayev'in yardım talebine CSTO'dan hemen yanıt geldi, Agence France-Presse (AFP) haber ajansı Rusya ve müttefiklerinin Kazakistan'a ilk askerlerini gönderdiğini bildiriyor.
Açıklamayı, Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova yaptı.
TÜRK DEVLET TEŞKİLATI'NDAN İLK AÇIKLAMA
Türk Devletleri Teşkilatından yapılan açıklamada, "Türk Devletleri Teşkilatı üye ülkeleri, Kazakistan'daki son olaylar ışığında, Kazakistan'da barış ve istikrara verdiğimiz önemi vurguluyor ve üye ülkemiz Kazakistan'la güçlü dayanışmamızı ifade ediyoruz." denildi.
Kazak halkının sağduyusu ve normale dönme arzusuna güvenlerini vurgulayan teşkilat üye ülkeleri, "Kazak yetkililerin barışçıl bir şekilde gerginliğin giderilmesi, düzen ve sükunetin yeniden tesis edilmesi kapasitesine sahip olduğuna inanıyoruz. Kazakistan hükümetine ve halkına ihtiyaç duyabilecekleri desteği vermeye hazır olduğumuzu beyan ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Açıklamada ayrıca olaylarda hayatını kaybedenler için taziye, yaralılar için acil şifa mesajı da yer aldı.
Kazakistan, Türk Devletleri Teşkilatının Azerbaycan, Türkiye, Kırgızistan ve Özbekistan'la birlikte 5 üyesi arasında yer alıyor.
Teşkilatın gözlemci üyeleri arasında ise Türkmenistan ve Macaristan bulunuyor.
Türk Konseyi adıyla 2009'da kurulan örgüt, şu anki adını ise Kasım 2021'de Türkiye'de yapılan zirvede aldı.
YORUMLAR