İran’da Uzmanlar Meclisinden yabancı sosyal medya uygulamalarına...

İran'da Uzmanlar Meclisinden yabancı sosyal medya uygulamalarına yasak.

İran'daki protestolar nedeniyle kesilen internet erişiminin yeniden sağlanmasının ardından, ülke liderini seçme ve denetleme görevine sahip Uzmanlar Meclisi, yabancı sosyal medya uygulamalarının yasaklanması yönünde karar çıkardı..

21 Kasım 2019 - 19:04

'da Uzmanlar Meclisinden yabancı  uygulamalarına yasak

Giriş Tarihi: 21.11.2019  19:00 Güncelleme Tarihi: 21.11.2019  19:08   

'daki protestolar nedeniyle kesilen internet erişiminin yeniden sağlanmasının ardından, ülke liderini seçme ve denetleme görevine sahip Uzmanlar Meclisi, yabancı  uygulamalarının yasaklanması yönünde karar çıkardı.

İran'da flaş karar: Yasaklandı

 devlet televizyonunun haberine göre, Uzmanlar Meclisi Sözcüsü Ayetullah Ahmed Hatemi, Kum'da düzenlenen Uzmanlar Meclisi Siyasi, Sosyal ve Kültürel Komisyonu sırasında yaptığı açıklamada, ülkedeki son protestolar sırasında yabancı  ve mesajlaşma uygulamalarının "tahrip edici" rol oynadığını söyledi.

İran'da Uzmanlar Meclisinden yabancı sosyal medya uygulamalarına yasak

Yabancı sosyal medya uygulamaları ve mesajlaşma programlarının faaliyetlerinin engellenmesi yönünde karar çıkarıldığını aktaran Hatemi, "Uzmanlar Meclisi, Siyasi, Sosyal ve Kültürel Komisyonu üyeleri, çıkardıkları kararla yetkililerin bu şebekelerin ülkedeki faaliyetlerine bundan böyle izin vermemesi gerektiğini vurguladılar." ifadesini kullandı.

Hatemi, Uzmanlar Meclisi üyelerinin, benzin zammının ülkedeki temel ihtiyaç malzemelerinin artışına neden olmaması için güçlü ve sağlam hükümet denetimi yapılmasını istediğini de sözlerine ekledi.

İran'da ülke liderini seçme ve denetleme görevine sahip Uzmanlar Meclisi tarafından çıkarılan yabancı sosyal medya uygulamalarını yasaklama kararının uygulanıp uygulanmayacağı henüz netlik kazanmadı.

İRAN'DA BENZİN ZAMMI PROTESTOLARA YOL AÇTI
ABD yaptırımlarının da etkisiyle ekonomik açıdan zor günler geçiren İran halkı, 15 Kasım'da benzine üç kat zam yapıldığının açıklanmasının ardından ülkenin birçok kentinde protestolara başladı.

Yetkililer olaylarda şu ana kadar 6 güvenlik görevlisi ve 1 göstericinin hayatını kaybettiğini açıkladı, gösterilerle ilgili gözaltına alınan kişi sayısı da bini aştı. Uluslararası Af Örgütü ise 21 kentte en az 106 kişinin öldüğünü duyurdu.

İran yönetimi, gösterilerin ülke dışından organize edildiğini savunuyor. Göstericiler, sosyal medya ve mobil mesajlaşma uygulamaları üzerinden organize olduğu için cumartesi günü ülke genelinde istisnai durumlar dışında internet erişimi engellenmişti.

İnternete erişim bugün itibarıyla yeniden başlamıştı.

2017'DEKİ GÖSTERİLER SONRASINDA TELEGRAM KAPATILMIŞTI
İran'da Facebook, Twitter gibi sosyal paylaşım sitelerinin kullanımı yasak.

Meşhed kentinde Aralık 2017'de ekonomik sorunlar nedeniyle başlayıp diğer şehirlere rejim karşıtı protesto olarak yayılan gösteriler sonrası Nisan 2018'de de "ulusal güvenlik" gerekçesiyle Telegram kapatılmıştı. Buna rağmen şifre kırıcı programlar kullanan İranlı kullanıcılar uygulamalara erişim sağlayabiliyor.

Instagram, WhatsApp ve Viber gibi yabancı mesajlaşma uygulamaları ise bugüne kadar yasak kapsamına alınmadı.

Twitter ülkede yasak olmasına rağmen İran lideri , Cumhurbaşkanı , Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif başta olmak üzere devletin üst düzey isimleri tarafından aktif olarak kullanılıyor.İran'da Uzmanlar Meclisinden yabancı sosyal medya uygulamalarına yasak

'da  mına tepkiler siyaseti de sarstı

'da  fiyatının bir günde yüzde 300 arttırılması, uzun süredir ekonomik sorunlarla mücadele eden halkın sokaklara dökülmesine neden oldu. Ülke genelinde şehir ve ilçelerde 1080 noktada yaşanan olaylarda, 100'den fazla  ve 50'den fazla market kundaklanırken, en az 1000 gösterici gözaltına alındı. Piyasada istikrar talebinde bulunan  esnafı ise kepenk kapattı.

İran'da benzin zammına tepkiler siyaseti de sarstı

'da  fiyatının bir günde yüzde 300 artırılması, bir süredir ekonomik sorunlarla mücadele eden halkın sokaklara dökülmesine neden oldu. Benzinin pompa fiyatının bin tümenden 3 bin tümene çıkarılması, başta Tahran olmak üzere Tebriz, Meşhed, Ahvaz, İsfahan, Şiraz, Kum, Yezd, Kirmanşah ve Kereç gibi kentlerde tepkiyle karşılandı.

15 Kasım cuma günü başlayan olaylarla ilgili muhafazakarlar, 'yi sorumlu tutarken, reformistler  kararının meclise getirilmemesinden şikayetçi. İran Meclisi'ndeki reformist Ümit Grubu, zam kararının mecliste görüşülmesi için yasa teklifi hazırlığı yaparken, ülke lideri 'in benzin zammı kararını desteklediği açıklaması, reformistlerin tekliflerini geri çekmesine neden oldu. Gündeme bomba gibi düşen açıklama sonrası, muhafazakarlar da Ruhani'yi suçlamaktan geri durdu. Halbuki muhafazakar siyasetçi Mehrdad Bezerpaş, 7 Kasım günü Beheşti Üniversitesi'nde yaptığı konuşmada, Ruhani hükümetinin benzin fiyatlarını arttırma kararı aldığını öne sürmüştü. Hükümet üyeleri ise söz konusu iddiayı yalanlamıştı. İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii ise Cumhurbaşkanı Ruhani'nin zam kararını uygulamaya koyarak, ülke çıkarları için kendisini feda ettiğini söyledi. Rebii, zam kararının devletin üst kademeleri tarafından alındığının altını çizdi.

Hamaney'in pazar sabahı yaptığı açıklamayla, "yasama, yürütme ve yargı" organlarının ortak aldığı kararın uygulanması gerektiğini söylemesi, konuyla ilgili siyasi tartışmaların sona ermesi ve emniyet güçlerinin göstericileri "daha şiddetli" bir şekilde bastıracakları anlamına geliyordu. Hamaney, eylemcileri "dış güçlerin desteklediği bozguncular" olarak tanımladı. Ama Hamaney'in açıklamasına kadar bazı muhafazakarlar, Ruhani'nin ABD'yle müzakere vizesi için halkı sokağa döken böyle bir adım attığı gerekçesiyle suçluyordu.

İran Ulusal Petrol Ürünleri Dağıtım Şirketi'nin daha önce yaptığı açıklamaya göre, devlet tarafından sübvanse edilen benzinin litresi, aylık 60 litreye kadar bin tümenden (50 kuruş) bin 500 tümene (75 kuruş) yükseltilmişti. Araç başına bir ay içinde 60 litreden fazla benzin alınması halinde benzinin litre fiyatı 3 bin tümene (1,5 lira) çıkartılmıştı.

100'DEN FAZLA BANKA ATEŞE VERİLDİ
Göstericiler birçok kentte petrol istasyonları,  şubeleri ve polis araçlarını ateşe verilirken Tahran ve Kirmanşah kentinde 2 emniyet görevlisi öldürüldü. Polisle halk karşı karşıya geldi, kimi şehirlerden ölü ve yaralı haberleri duyuldu. Gayrı resmi rakamlara göre ülke genelinde 10'dan fazla eylemci hayatını kaybetti.

Fars Haber Ajansı'na göre, ülke genelinde şehir ve ilçelerde 1080 noktada yaşanan olaylarda, 100'den fazla banka kundaklanırken, 50'den fazla marketin yağmalandığı, yaklaşık bin göstericinin gözaltına alındığı belirtiliyor. Piyasada istikrar talebinde bulunan  esnafı kepenk kapattı. Tahran ve Tebriz üniversitelerinde öğrenciler hayat pahalılığını protesto ettiler.

İNTERNET KESİLDİ
Cumartesi gecesi ülke genelinde internet kesildi. Sosyal medya paylaşımlarını engelleyerek protesto gösterileri yapan eylemcilerin örgütlenmesinin önüne geçilmek istense de bunun sadece metropol şehirlerde işe yaraması bekleniyor. Sosyal medya kullanımının az olduğu küçük şehirlerde interneti kesmenin olayları durdurmayacağı belirtiliyor. Tahran'a bağlı İslamşehr ilçesinde olayların büyüdüğü yönünde bilgiler var. Devlet binalarının ateşe verildiği ve bir karakolun göstericiler tarafından ele geçirildiği iddia ediliyor.

İran Planlama ve Bütçe Kurumu Başkanı Muhammed Bakır Nubaht, gösterilerin başladığı cuma günü devlet televizyonunda yaptığı konuşmada, benzin zammından elde edilen paranın 10 gün içerisinde halka dağıtılmaya başlayacağını belirtirken, olayların ülke geneline hızlı bir şekilde yayılması sonrasında Ruhani, en kısa zamanda 18 milyon aileye yardım parasının dağıtılacağını duyurdu.

İRAN'DA MESAİ SAATİ SONRASI KAÇAK TAKSİCİLİK
Ruhani, 4 yıldan bu yana benzine zam yapılmadığını ve gelirinin halka dağıtılacağını belirterek zamma olan tepkileri azaltmaya çalışsa da halk bu konuda ikna olmadı. Geçen yıl doların 3 bin 500 tümenden 12 bin dolar seviyesine çıkmasının şoku atlatılmadan, benzine bir seferde yüksek oranda zam yapılması, enflasyonun kontrol edilemez hale gelmesi ve fiyatların tekrar yükselişi anlamına geliyor. Dolarda yaşanan devalüasyon, fiyatları yaklaşık 3 katına çıkardı ve buna rağmen maaşlarda beklenen iyileştirme yapılmadı. Asgari ücretin 120 dolar civarında olduğu ülkede geçim sıkıntısı had safhada. ABD'nin uyguladığı ekonomik yaptırımlarla bir çok iş yeri kepenk kapattı. İşsizlik günden güne artarken, benzine yapılan yüksek zam toplumun her kesiminde itirazlara yol açtı. Özellikle büyük şehirlerde tek maaşla geçinemeyen ve kırsalda iş bulamayarak metropollere taşınan aileler geçim kaynağı olarak kaçak taksicilik yapıyor. Birçok kentinde kaçak taksicilik yapan işçi, öğretmen ve devlet memuruyla karşılaşmanın sıradan hale geldiği ülkede, benzin zammı en çok bu tip az gelirli vatandaşları etkiliyor.

Yurt dışına kaçak satılanın dışında benzinin bin tümenden 3 bin tümene çıkarılması ayda yaklaşık 350 milyon doların hükümetin kasasına girmesi anlamına geliyor. Ülkede yönetime olan güven sorunu, halkın bu paranın kendilerine ulaşmayacağı kanaatini taşımalarına neden oluyor. Tahran yönetiminin açıklamaları, halkı ikna etmiş değil. Irak ve Lübnan'daki protesto gösterilerin benzerlerinin İran'da başlaması, ülkede "ekonomik kriz ardından beklenen "kaos mu yaşanacak?" sorusunu akıllara getirmiş durumda. Bazı bölgelerde eylemcilerin market ve sarrafları yağmalamaları, gösterilerin halkın gözündeki meşruiyetini sorgular hale getirdi. Emniyet güçlerinin önceki olaylara kıyasla daha sert tedbirler alması da devletin bölgedeki gelişmeleri göz önünde bulundurarak kargaşaya tahammülünün olmadığı şeklinde yorumlanıyor. İran yönetiminin öncekilerin aksine, bu krizi yönetmede başarılı olamadığı gözleniyor.

"BARIŞÇIL GÖSTERİLER İÇİN ŞARTLAR OLUŞTURULMADI"
Salameno haber sitesine göre, Muhafazakar siyasetçi Cevad Ariynmenş, İran'da halkın barışçıl gösteriler yapabileceği şartların oluşturulmadığını söyledi. Ariynmenş, "Demokratik toplumlarda genellikle partiler, birlikler, sendikalar ve kuruluşlar özgür ve barışçıl bir şekilde tepkilerini gösterebilmektedirler. Biz ülkede bu tür oluşumların önünü açmadık. Böyle benzin zammı gibi meselelerle karşılaşınca şiddetle karşı koyuyor ve yıkıma sebebiyet veriyoruz." ifadelerini kullandı.

Devrim Muhafızları ve polis teşkilatından ardı ardına gelen açıklamalarda, göstericilerin bir an önce eylemlerine son vermeleri, aksi takdirde emniyet güçlerinin sert müdahalesiyle karşı karşıya kalacakları uyarıları yapılıyor. Ali Hamaney'in Fars eyaleti temsilcisi Lütfullah Dejkam, göstericilerin yarına kadar eylemlerine son vermemesi durumunda, Şiraz kentinde milis güçleri Besiç güçlerinin sokağa ineceğini söyledi.

GÖSTERİLERİN GELECEK SEÇİME ETKİSİ
İran'da halkın itirazlarını meşru zeminde dile getirebileceği tek imkanı, sınırlı özgürlüklerle gerçekleştirilen genel seçimler. Ama son dönemdeki gelişmeler, halkın muhafazakar ve reformist siyasetçilerden umutlarını kestikleri yönünde. Sürpriz zamma halkın ön görülemeyen tepkisi, 21 Şubat 2020 tarihinde düzenlenecek genel seçimlerde muhafazakar ve reformistleri zor durumda bırakacağa benziyor. Eğer bir sürpriz olmazsa, yaklaşık 4 ay sonra yapılacak genel seçimlere katılımın düşük olması bekleniyor. Bu sorunun üstesinden gelebilmek için siyasilerin "3. yol" arayışı içerisinde oldukları belirtiliyor.

İran'ın resmi haber ajansı IRNA'ya göre, İran'da günde üretilen 110 milyon litre benzinin yüzde 85'i (95 milyon litre) ülke içinde tüketiliyor. Bu orana göre İran, dünya ortalamasının 2 katı benzin tüketiyor. Dünya sıralamasında benzin fiyatının en düşük üçüncü ülkesi durumundaki İran'dan, komşu ülkelere günlük yaklaşık 25 milyon litre benzin kaçak satılıyor.

Bu haber 200700 defa okunmuştur.

YORUMLAR

  • 0 Yorum
Henüz Yorum Eklenmemiştir.İlk yorum yapan siz olun..
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR x
Ekrem İmamoğlu, Alevilere meydan okudu: Size ihtiyacım yok
Ekrem İmamoğlu, Alevilere meydan okudu: Size ihtiyacım yok
CHP - DEM - Kandil - Brüksel hattında 'İstanbul' pazarlığı! İmamoğlu'ndan PKK ile 100 milyon dolarlık kirli mutabakat: Demirtaş'a böyle el çektirdiler
CHP - DEM - Kandil - Brüksel hattında 'İstanbul' pazarlığı!...